Hatasız Çeviri için Yerelleştirme: Çevirinin Tuzu Biberi
Çeviri dünyasında iş tanımları, her geçen gün artıyor. Artık sadece çeviri hizmeti değil, yerelleştirme (lokalizasyon) veya makine çevirisi sonrası düzeltme gibi alanlar öne çıkıyor. Peki, nedir bu yerelleştirme ve hatasız çeviri için neden olmazsa olmaz?
Yerelleştirme nedir?
Çeviri, kaynak dildeki yazılı veya sözlü ifadenin hedef dile aktarılmasıdır. Peki, yerelleştirme nedir o zaman? Yerelleştirme, kaynak metindeki ifadelerin ülkelere, bölgelere ve hatta yörelere uygun bir şekilde uyarlamaktır.
Yani çeviri daha çok kaynak metindeki içeriğe bağlı kalırken, yerelleştirme hedef kitle ve kültürel ögelere daha çok ağırlık verir.
Hatasız Çeviri için Yerelleştirmenin Önemi
Hatasız çeviri, kelimeleri yalnızca kaynak dilden hedef dile doğru bir şekilde aktarmak ile sınırlı değildir. Eğer sizin yaptığınız çeviri hedef kitle için bir anlam ifade etmiyorsa, hatalı çeviri yapmışsınız demektir.
Eğer kaynak metni anlamaya harcadığınız vakti ve emeği, hedef kitle ve onların kültürel geçmişini anlamaya da ayırırsanız, o zaman hatasız bir çeviri elde edebilirsiniz. Peki, bu nasıl başarılır?
Hatasız çeviri için yerelleştirme yapmak, olmazsa olmazdır. İlk olarak kaynak metni iyice inceleyin ve her detayını anladığından emin olun. Ardından bu metnin hangi dile ve hangi hedef kitle için çevrileceğini araştırın. Bir sonraki aşama ise özel teknik terimleri ve kültürel ifadeleri saptamak, anlamak ve araştırmaktır.
Hatasız Çeviri için Yerelleştirme Yaparken Nelere Dikkat Edilmeli?
- Hedef pazar: Aslında çeviri yaparken siz bir bakıma elçi görevi görüyorsunuz. Kiminle iletişim kurduğunuzu anlayın.
- Hedef kültür: Çeviri yapacağınız kültürü derinlemesine anlamak, çeviri ve yerelleştirme sürecini oldukça kolaylaştırır.
- Kaynak metin: Çevirisini yaptığınız metindeki ifadelere dikkat edin. Örneğin, bu metinde hedef kitleye uygun olmayan ifadeler yer alıyor mu diye kontrol edebilirsiniz.
Yerelleştirmenin Önemi
Çok basit bir örnek üzerinden yerelleştirmenin hatasız çeviri için önemini inceleyelim:
Diyelim ki Amerikan yapımı bir film izliyorsunuz. Muhtemelen kaynak dil İngilizce olacaktır. İstemedikleri veya aksi bir durumda kaldıkları zaman, Amerikanlar “Damn it” ifadesini kullanır.
Alt yazıyı takip ettiğinizi düşünün. Eğer bu ifade “lanet olsun” diye çevrildi ise bir seyirci olarak ne denilmek istediğini anlasanız dahi bu kullanımı garipsersiniz. Çünkü Türk kültürüne baktığımız zaman, biz aksi giden durumlarda “Allah kahretsin” diyerek kendimizi ifade ederiz.
Eğer siz hedef kitleniz ile onlara doğal gelen bir şekilde iletişim kurmuyorsanız, hatasız çeviri yaptım demeniz mümkün değildir. Bu nedenle çeviri hizmetlerinde hatasız bir çeviri elde etmek için muhakkak yerelleştirmeden faydalanmak gerekir.
